Woensdag 28 december 2005 Mijn konijnen hebben een goeie kerst gehad. Ze zijn niet zoals veel van hun soortgenoten in de pan beland. Ik gaf ze een heerlijk kerstdiner: een knapperig broodje vooraf, een dikke wortel als hoofdgerecht en een stukje appel toe.
Van de zomer waren de konijnen nog klein en met z'n vieren. Voor het gemak noemde ik ze K4 (zie juli 2005). Maar inmiddels is het K2 geworden. Terwijl ik hoopte dat alle vier de konijnen vrouwtjes waren, ontpopte het ene na het andere konijn zich als mannetje. K4 bleek uit 1 vrouwtje te bestaan, dat was Zwartoor (vooraan op de foto) en 3 mannetjes. De mannetjes sprongen maar al te graag bij Zwartoor achterop. Drie van die macho's waren teveel van het goede. Dat zou ruzie worden. Gelukkig kon ik er twee onderbrengen bij vrienden die op een boerderij wonen. Alleen mannetje Pluisoor mocht hier blijven. Sindsdien leeft het jonge stel gescheiden van tafel en (vooral) bed. Het is niet goed voor een vrouwtje heel jong kleintjes te krijgen. Bovendien kunnen de jonkies beter niet in de winter geboren worden: veel te koud. K2 mag elkaar dus wel zien en ruiken en soms geven ze elkaar een kusje door het gaas, maar daar blijft het bij. Behalve dan die keer toen Zwartoor een geheime gang had gegraven die precies naar het hok van Pluisoor liep. Toen zat het tweetal op een ochtend gezellig naast elkaar. Maar voor zover ik weet hebben ze geen ondeugende spelletjes gedaan. Die mogen ze pas in het voorjaar doen. Op de foto is het net of Pluisoor staat te bidden of het niet wat eerder mag.

Dinsdag 29 november 2005 In m'n kippen- en konijnenren wonen ook  enkele muizenfamilies. Altijd zie ik daar wel een paar muizen rondtrippelen. Ze eten gezellig mee van het voer en gebruiken hooi voor hun nestjes. Maar af en toe gebeuren er dodelijke ongelukken. Vooral jonge muizen met  weinig ervaring zijn de pineut. Vorige week vond ik een muisje tussen het gaas. Hij hing aan zijn staart met zijn koppie omlaag. Wat er was gebeurd, kon hij niet navertellen. Maar het zag ernaar uit dat hij klem was komen zitten. Hij dacht zeker, daar wrik ik me wel even tussenuit, maar dat viel vies tegen. Ook gisteren was het weer droevenis. Er dreven twee muisjes in de drinkbak van de kippen. Die muisjes wilden natuurlijk wat drinken maar wisten niet dat ze weer terug op de hoge rand moesten krabbelen. Ik ben bang dat ze van uitputting zijn verdronken. Toch jammer dat die kraaloogjes niet wat langer van hun muizenleventje konden genieten.
 

Donderdag 27 oktober 2005 Oktober was de maand van de kinderboekenweek. Heel wat kinderen zag ik voorbij trekken. 'k Ben op een Islamitische basisschool geweest. Dat was voor het eerst. Het bleek dat de meeste leerkrachten niet Islamitisch waren, maar alle kinderen wel. De meisjes droegen de mooiste hoofddoekjes. In groep 1 konden sommige kinderen nog niet zo goed de Nederlandse taal verstaan. Maar met een beetje kunst en vliegwerk begrepen ze me prima. Zoals hiernaast op de foto toen ik een lied over een vlieg zong, bzzz, bzzzz, en met een vliegenmepper op ze afkwam. Nou, dat snapten ze meteen. De hogere groepen gingen 's middags in een grote zaal bidden. Dat gebeurde iedere dag zo. De kinderen pakten matjes en legden die op de grond. Eén matje werd helemaal vooraan gelegd. Daar ging een jongen op staan die het gebed mocht leiden. Alles verliep in het Arabisch dus voor mij was het jammergenoeg niet te begrijpen. Onderwijl bogen de kinderen steeds voorover. Half voorover of helemaal naar de grond. Ik heb niet geteld, maar dat deden de kinderen minstens twintig keer. Zo bogen ze voor Allah, hun God. Zo'n gebed is dus meteen een goeie gymnastiekoefening. Aan het eind schudde iedereen zijn of haar buurman/-vrouw vrolijk de hand. Ik denk dat ze elkaar gelukwensten of zo. Het was mooi om te zien. Ik vroeg aan een leerkracht waarom alle jongens vooraan stonden en alle meisjes achteraan. 'Als het andersom was, zouden de jongens steeds naar het achterwerk van de meisjes kijken als die voorover buigen', zei hij. 'Dat is niet netjes. Daarom staan de jongens bij het bidden vooraan.' Na het gebed kon ik in de klassen weer verdergaan. Van het gebed stapten we over naar het gebit uit m'n boek 'Lekker bekkie!'.       
 

Zaterdag 24 september 2005 's Zaterdags doe ik altijd boodschappen in een vrolijke en drukke Turkse groentewinkel. Wat hebben ze daar toch lekkere dingen: allerlei verse kruiden, olijven, feta, courgettes, kolossale meloenen en pompoenen en nog veel meer. Sinds kort wordt er ook vlees verkocht: grote hompen schapenvlees die nauwelijks in een pan passen. Vandaag zag ik aan één van die hompen een dikke, ronde kwab hangen. Wat een vreemd ding, zoiets had ik nog nooit bij een slager gezien. 'Wat is dat?' vroeg ik aan de Turkse mevrouw achter de toonbank. Ze keek me verbaasd aan en begon een beetje zenuwachtig te giechelen. 'Eh, eh', mompelde ze, 'eh dat zijn eh...' en toen kwam het grote woord eruit: 'de ballen!' De vrouw vertelde dat ze die ballen expres aan het vlees liet hangen. 'Zo kunnen de mensen zien dat het vlees van een jong schaap is, mals vlees dus. Een oud schaap heeft grote ballen en taai vlees.' 'Kan ik die ballen kopen?' vroeg ik, want het leek me interessant om ze thuis te laten zien en van dichtbij te bekijken. De vrouw keek of ze het in Turkije hoorde donderen. Toen riep ze iets in het Turks naar de baas die aan de andere kant van de winkel stond. Ook hij keek verrast en riep hard lachend in mijn richting, dwars door de zaak zodat iedereen het hoorde: 'mevrouw u mag die ballen gratis hebben. Neem maar mee. Lekkere ballen. Ga maar bakken. Met uien en knoflook. Smaakt goed, heeeeeel goed!'  En even later stond ik thuis met een paar mooie ballen zoals je op de foto kunt zien.

Zaterdag 27 augustus 2005 Vroeger zat ik in de redactie van het tijdschrift Natuur aan de basis (1990-1998). De redactieleden van toen hebben nog steeds contact met elkaar. Jaarlijks gaan we een dagje uit. Dit jaar kwamen we bijeen in Groesbeek. Groesbeek is in Nederland het zuidelijkste punt waar in de voorlaatste ijstijd (ongeveer 130.000 jaar geleden) nog landijs lag. Die ijstijd + de laatste ijstijd (70.000-10.000 jaar geleden) hebben

De redactieleden van Natuur aan de basis (tot 1998):
(van links naar rechts) Hans de Jong, Kees Bleijerveld,
Willeke ten Noever Bakker, Gert van der Slikke,
Maarten de Jongh, ikzelf en Hennie van Diemen
(foto Vera de Jong).

duidelijke sporen in het landschap achtergelaten. Tijdens een wandeling rond Groesbeek vertelde Hans de Jong (links voor op de foto) over die ijstijden en wees ons aan wat daarvan nu nog in het landschap te zien is. Het leek mijn eigen mooie Limburg wel: met heuvels en dalen en gebieden met löss! Onderweg zagen we een wespspin (zie foto hiernaast), een nest vuurwantsen (zwart met rood insect), vliegenzwammen (rood met witte stippen), de kleine stinkzwam (net een piemeltje) en een kudde bijzondere schapen.                                
                                      

Ook raapten we allerlei stenen van de grond. Hans de Jong weet alles van stenen. Hoe oud ze zijn, waar ze oorspronkelijk gevormd werden, hoe ze in Groesbeek zijn terecht-gekomen en nog veel meer. Een paar stenen nam ik mee naar huis zoals een mooi vaalrose stukje bontzandsteen: ontstaan in het Trias (225 miljoen jaar geleden) en vanuit de Eifel met de Rijn meegekomen en in de omgeving van Groesbeek beland. Dat stenen zo oud zijn, daar sta je vaak niet bij stil.
 

Zondag 14 augustus 2005 Vorige week plukte ik de eerste rijpe pruimen uit de pruimenboom. Ik had ze in een schaaltje op de ontbijttafel gezet. Een van mijn drie neefjes die hier logeerden, wilde er meteen een proeven. 'Ha lekker een pruim!' Hij pakte de mooiste maar zag een bruin plekje. 'Zit daar geen worm in?' vroeg hij ongerust. 'Ben je gek,' zei ik, 'je denkt toch niet dat achter elk bruin plekje een worm zit?' Voorzichtig zette hij zijn tanden in de pruim, hij vertrouwde het niet. Opeens hoor ik... 'ik zie iets bewegen... getver, een worm!' en mijn neefje staarde naar de afgehapte pruim. 'Stel je niet aan met je worm, bromde ik, 'laat zien dan'. Eerlijk gezegd keek ik maar half en was ervan overtuigd dat het aanstelleritus was. Ik zag dus niks. Maar mijn neefje hoefde de pruim niet meer. 'Nou, dan eet ik hem zelf wel op', zei ik. Achteloos keek ik nog even naar de pruim... hé wat kronkelde daar? Verrek, mijn neefje had nog gelijk ook! In de pruim kroop een rozig wormpje met een bruine kop. Best interessant, maar ik heb m'n neefje wél beloofd om in het vervolg  beter naar hem te luisteren.

Rups van de pruimenmot (ca. 12 mm).
De bruine korreltjes zijn z'n poepies.
(foto prof. aap)

Vrijdag 15 juli Kijk eens naar mijn nieuwe aanwinst: vier konijntjes  van acht weken oud! Ze heten (van links naar rechts) Grijsoor, Pluisoor, Bruinoor en Zwartoor. Maar voor het gemak noem ik ze K4. Mijn vorige konijnen, Olle en Bolle, zijn inmiddels al een tijdje naar de konijnenhemel dus het werd tijd voor een paar nieuwe exemplaren. Niet twee stuks, want als er dan een doodgaat, is die ander zo alleen. Met vier konijnen gebeurt dat niet snel (tenzij er drie tegelijk doodgaan natuurlijk!). K4 komt uit één nest. Hun moeder was zwart, lang en dun. Ze zag er een beetje uitgemergeld uit. Vader konijn was een grote, dikke lotharinger. Lotharingers hebben zwarte oren en snuit en zijn verder wit met hier en daar een zwart vlekje. Hij leek heel gezond en allesbehalve uitgemergeld. Wat heeft zo'n mannetje het toch makkelijk. Hoeft alleen maar wat zaadjes te leveren en klaar is Kees. Voor het vrouwtje begint dan een zware tijd. Ik denk (en hoop) dat K4 allemaal meisjes zijn. Ik heb geen piemeltje kunnen ontdekken. De tijd zal het uitwijzen want het is nogal moeilijk te zien bij die ukkies. De komende weken hou ik ze in een hok met kleine ren, vlak bij het huis. Kan ik ze goed in de gaten houden en ze aan van alles laten wennen. Eerst keken ze raar op van paardebloemblaadjes en stukjes wortel, maar nu zijn ze er dol op. Als ze wat groter zijn, kunnen ze naar het grote weiland bij de geiten en de kippen. Aan belangstelling heeft K4 geen gebrek. Mimi, de kater van de buren, kwam gebiologeerd aansluipen. Zag lekkere konijnenboutjes rondhuppelen. Met hun oren plat drukte K4 zich tegen de grond en bleef verstard zitten. De konijntjes voelden meteen aan: die is niet te vertrouwen. Ook kwam er een eekhoorn langs. Zomaar voor het eerst een eekhoorn in de tuin! Een paar keer liep hij heen en weer en keek nieuwsgierig de ren in. Wat zijn dat voor vreemde eekhoorns, moet hij gedacht hebben, waar is hun staart? K4 keek verbaasd terug. Die dachten natuurlijk op hun beurt: wat een gek beest met die dikke pluimstaart. Eén ding zagen ze meteen: voor hem hoeven we niet bang te zijn. Hoe klein ze ook zijn, dat zit er blijkbaar kant-en-klaar ingebakken.

 

Woensdag 6 juli Het zomernummer van het tijdschrift Het Limburgs Landschap is zojuist verschenen en bij de mensen in de brievenbus gevallen. Zoals je weet zit ik in de redactie van dit natuurblad. Het is een tijdschrift voor volwassenen maar binnenin zit een doe-boekje voor kinderen. Ik heb dit keer over 'dode dieren' geschreven. Klinkt niet vrolijk maar is wél interessant!  Dode dieren zijn voor veel andere dieren een lekker restaurant. Je kunt het boekje hier inkijken en printen.

tekeningen van Wil Kroon

Donderdag 21 april 2005 Op schoolbezoek geweest in Hardenberg, bij drie basisscholen, groepen 3, 4 en 5. Dat is met de trein minstens 4 uur reizen (hoera, zonder vertraging). Omdat ik vroeg moest beginnen, overnachtte ik de avond ervoor in een hotel met een gekke naam. Op de scholen heb ik over kriebelbeestjes verteld zodat iedereen de kriebels kreeg. Van alle klassen kreeg ik na afloop zomaar cadeautjes. Chocola en een mooie vlinderbeker met een groot oor en gevuld met snoepjes (die ik niet lust, maar professor Aap wel). Uit die beker heb ik inmiddels al een kop koffie gedronken. Ook kreeg ik veel zelfgemaakte verhalen. In de trein terug (ook weer 4 uur rijden) had ik tijd genoeg om alles te bekijken. Hier een leuk dierenverhaal van Nienke en een grrr-strip van Colette die in Hardenberg op school zitten.